Хөгжлөөс бид хэнийг ч үлдээхгүй, хэнийг ч орхихгүй. 

Энэ бол “Тогтвортой хөгжил 2030” хөтөлбөрийн амлалт. 

Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд (ХБИ)-ийн өдөр тутмын амьдралд асар олон сорилт нүүрлэсэн хэвээр байна. Тэд ихэвчлэн хүртээмжтэй боловсрол эзэмших, хөдөлмөр эрхлэх, нийгэмд хүлээн зөвшөөрөгдөх зэрэг саад бэрхшээлүүдтэй тулгардаг бөгөөд энэ нь тэднийг нийгмээс тусгаарлах, цаашлаад ядууралд хүргэх нь элбэг. Зөвхөн Монгол Улс гэлтгүй дэлхий даяр энэхүү тулгамдаад буй асуудлуудыг үгүй хийж, ХБИ илүү үнэ цэнэтэй, оролцоотой, утга учиртай амьдралаар амьдрах боломжийг бий болгох нь чухал юм.

Монгол Улсад хөгжлийн бэрхшээлтэй 100,000 гаруй иргэн амьдардаг бөгөөд тэдний дийлэнх нь амьжиргааны доод түвшинд байна. 2023 оны байдлаар хөдөлмөрийн насны хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн ердөө 16 хувь нь хөдөлмөр эрхэлж байгаа нь нийт хүн амын 56.7 хувийн түвшинтэй харьцуулахад туйлын зөрүүтэй харагдаж байна. 

Эдгээр асуудлыг шийдвэрлэхийн тулд НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөр Европын Холбооны санхүүгийн дэмжлэгтэйгээр Хүртээмжтэй хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих зорилготой хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг чадавхжуулах үе шаттай, цогц арга хэмжээг хэрэгжүүлж байна. Энэхүү санаачилга нь дауны хам шинжтэй 22 настай Дэлгэрмаа болон түүн шиг бусад олон иргэнд ашиг тусаа өгч байна.

НҮБХХ-ийн "Хүртээмжтэй хөдөлмөрийн өдөрлөг"-т амжилттай оролцож ажилтай болсон залуу эмэгтэй Дэлгэрмаа 

Дэлгэрмаатай танилцья

“Сайн байна уу, намайг Дэлгэрмаа гэдэг. Би GS25 сүлжээ дэлгүүрт туслахаар ажилладаг” хэмээн тэрээр нүүр дүүрэн инээмсэглэсээр өөрийгөө танилцуулсан юм.

Ажилтай болохоос өмнө Дэлгэрмаа ихэнх цагаа гэртээ ганцаараа өнгөрөөж, нийгмээс тусгаарлагдсан хэцүү үеийг давж туулсан юм. Харин өнөөдөр тэрээр нийгмийн харилцаанд орж ажилтай, зорилготой байхын сайхныг мэдэрсээр байна. 

“Ажилтай байх маш сайхан. Гэртээ ганцаараа байхдаа би их уйддаг байсан” хэмээн тэрээр сэтгэлээ нээсэн юм.

Хөгжлийн бэрхшээлтэй гэр бүлийн гишүүнээ халамжлах нь маш их хайр, баяр баяслыг авчирдаг ч байнгын сэтгэлийн зовнилыг мөн дагуулж байдаг. Тиймээс ажилтай байхын үр шимийг зөвхөн Дэлгэрмаа төдийгүй түүний гэр бүлийнхэн бүгдээрээ хүртэж байна. 

Аав Мөнхжаргалын хамт гэртээ буй Дэлгэрмаа.

“Охин маань ажилд орохоос өмнө хөгжлийн бэрхшээлээсээ болоод ихэнх цагаа гэртээ ганцаараа өнгөрөөдөг байсан. Бид бүгд өөрсдийн гэсэн ажил албатай учраас охин маань 14 наснаасаа хойш саяхныг хүртэл гэртээ ганцаараа үлддэг байсан” гэж аав нь хүүрнэсэн юм. 

“Ажилтай болсноор охины маань амьдрал эрс өөрчлөгдсөн. Тэр одоо илүү нийгмийн идэвхтэй, өөдрөг сэтгэлгээтэй болсон,” хэмээн аав нь бахархалтайгаар ярьсан юм.

Хүртээмжтэй ажил зуучлал